Dokładnie dwa lata temu Sejm przygotował uchwałę w sprawie upamiętnienia dwusetnej rocznicy Powstania Greckiego. Uchwała ta, z dnia 24 lutego 2021 roku, została ogłoszona 4 marca 2021 roku, przypominając o tym zrywie niepodległościowym, który pozwolił Grekom wyjść spod jarzma tureckiej niewoli i utworzyć własne państwo oparte o tradycje starożytnej Hellady. Nie było to łatwe zadanie. Wielu powstańców poległo, a ostateczne granice nowego państwa zostały ustalone i zatwierdzone przez europejskie mocarstwa: Wielką Brytanię, Francję i Rosję dopiero 21 lipca 1832 roku na mocy traktatu z Konstantynopola. Wówczas dopiero, po ponad jedenastu latach zmagań, w nowożytnej Grecji zapanował umiarkowany spokój.
Odczyt uchwały podczas Wieczoru Polskiego Filhellenizmu 7 października 2022 r. w Atenach
Chcąc zaznaczyć, że nad Powstaniem Greckim pochyliły się również władze Rzeczypospolitej, nasze wydarzenie przypominające działania polskich filhellenów z 7 października 2022 r. rozpoczęliśmy odczytaniem treści uchwały w dwóch językach: polskim i greckim.
Możliwość przytoczenia tego aktu pozwoliła nam dodać wspomnieniom o filhellenach uroczystego charakteru i poczuć, że nie jesteśmy osamotnieni z naszą pamięcią o romantycznych, odważnych bohaterach, gotowych oddać życie za wolność swojego kraju. W XIX wieku w różnych przestrzeniach Europy rosła świadomość narodowości i znaczenia suwerenności własnego państwa. Władza obcych monarchów i rządów coraz mocniej ciążyła obywatelom, co przyczyniło się choćby do Wiosny Ludów 1848-1849. Patrząc na losy różnych krajów, można zauważyć, że Hellada była w pewnym sensie pionierem wydarzeń, które stały się częścią historii dla przedstawicieli wielu narodów europejskich. Utworzenie nowożytnego państwa przez Greków nie było jednak łatwe, a ostateczny sukces okupiony był cierpieniem i wymagał wielkiej determinacji oraz wsparcia z zewnątrz, które – szczęśliwie dla Greków – udało się uzyskać.
Treść uchwały w języku polskim i greckim udostępniamy tutaj.
Obraz w tle: Ludovico Lipparini Arcybiskup Germanos trzymający flagę nad ruinami Kalavryty 25 marca 1821 r.